Balanceer op een balansbord en bedenk wat je kunt verbeteren

Bij trial & error leren wordt de persoon aangemoedigd om zelfstandig de juiste beweging of het optimale bewegingspatroon te ontdekken. Dit gebeurt door fouten te maken en deze vervolgens te verbeteren. De persoon analyseert zelf waarom een beweging niet lukt en zoekt actief naar oplossingen om dit te verbeteren.

Het toepassen van trial & error leren in de praktijk vraagt om een omgeving waarin de persoon volop ruimte heeft om veilig fouten te maken. Neem bijvoorbeeld looptraining met een harnas. Het is ook belangrijk dat de persoon zich bewust is wanneer een beweging niet goed gaat. Bij sommige activiteiten is dit overduidelijk, zoals het laten vallen van een tas die je wilt dragen. Maar bij andere situaties, zoals het verbeteren van de stabiliteit van de knie tijdens het lopen, kan het minder duidelijk zijn. Hier kan de persoon ondersteuning nodig hebben bij het herkennen en verbeteren van fouten, bijvoorbeeld door het gebruik van video-opnames.

Als therapeut kun je het leerproces stimuleren door op fouten te wijzen en te helpen bij het vinden van een oplossing. Moedig de persoon eerst aan om zelf oplossingen te bedenken. Mocht dit niet lukken, dan kun je u ook gerichte feedback of tips geven. Het is de kunst om een balans te vinden tussen het laten ontdekken van een oplossing en zelf ingrijpen.

Het is cruciaal om te bepalen of een persoon in staat is om van zijn eigen fouten te leren. Als dat niet het geval is, bijvoorbeeld door een stoornis in het expliciete geheugen, dan kan het herhaaldelijk maken van fouten leiden tot het aanleren van deze incorrecte manier van uitvoering (De Weerd et al, 2013) Maar als iemand wel uit fouten kan leren, dan is trial & error leren een interessante strategie. Het geeft de persoon niet alleen inzicht in zijn eigen kunnen, maar kan ook bijdragen aan het ontwikkelen van persoonlijke strategieën voor andere taken (Ownswoth et al., 2017).

Het is echter belangrijk om in gedachten te houden dat het voortdurend maken van fouten – en het benadrukken ervan tijdens de therapie – de motivatie kan verminderen. Het is daarom belangrijk om de motivatie goed in de gaten te houden en minder succesvolle pogingen af te wisselen met succesvolle, om de persoon een gevoel van vooruitgang en prestatie te geven.

Bij trial & error leren is de persoon zich zeer bewust van de manier waarop de beweging wordt uitgevoerd. De persoon wordt verwacht zijn eigen beweging te analyseren en te verbeteren. Hiervoor is kennis nodig over de feiten, regels en details van de bewegingsuitvoering. Deze leerstrategie heeft overeenkomsten met andere benaderingen, zoals observationeel leren en ontdekkend leren. Het onderscheidende kenmerk van trial & error leren is echter de reflectie op de gemaakte fout en het bewust zoeken naar verbetering. Dit aspect is cruciaal in deze strategie en maakt het in theorie een meer expliciete vorm van leren.

Deze leerstrategie is nog niet uitgebreid onderzocht bij mensen met neurologische en geriatrische aandoeningen. Er zijn echter wel indicaties dat trial & error leren kan leiden tot betere informatiebehoud en dat het effectief kan zijn bij het aanleren van dagelijkse taken bij mensen na een beroerte of bij traumatisch hersenletsel (Mount et al., 2007, Ownswoth et al., 2017).

• Video opnames of foto’s van de persoon